10 tips om jouw sportclub maatschappelijk in de markt te zetten

Er is afgelopen jaren veel te doen over maatschappelijk ondernemen voor sportverenigingen. De Open Club gedachten wordt vanuit NOC*NSF landelijk gepromoot en veel gemeentes hebben sport gevonden als oplossing voor verschillende uitdagingen. Maar hoe ga je hier als bestuurder mee om en hoe pak je het aan? In dit blog reik ik je een aanpak om maatschappelijk te ondernemen en laat ik je zien welke winst je hiermee voor jouw vereniging kunt boeken.

Even vooraf…

Maatschappelijk ondernemen, waar hebben we het dan eigenlijk over. Het woord maatschappelijk ondernemen zegt eigenlijk al alles. Het gaat over ondernemen met je sport, accommodatie of netwerk om zo je maatschappelijke waarde te vergroten. In Nederland sport 25% van de sportende mensen in competitieverband, dit betekent dat 75% sport vanuit andere motieven. Reden om te sporten zijn vaak sociale- en gezondheidsmotieven. Als bestuurder kan je hierop inspelen en nieuwe doelgroepen aan je sport binden. Vaak op momenten dat je accommodatie nog niet benut wordt.

Tip 1: verhoog de urgentie

De eerste en belangrijkste stap is het verhogen van de urgentie. Veel gemeentes stimuleren verenigingen om maatschappelijk te gaan ondernemen. Zij zien een kans om via sportverenigingen bepaalde maatschappelijke problemen te verkleinen zoals:

• Ouderen die vereenzamen;
• Mensen met gezondheidsproblemen die daardoor niet meedoen in de maatschappij;
• Jongeren met gedragsproblemen die in samenwerking met jeugdzorg een sportinterventie krijgen.

De eerste simpele vraag is wat betekent dit voor jou als bestuurder en waarom moet jij die problemen oplossen. Ik draai de vraag vaak om: bekijk het vanuit je eigen sport en accommodatie. Welke doelgroepen kan je nog aan je sport binden en hoe kan je jouw sport als middel inzetten voor nieuwe doelgroep? Als atletiekvereniging kan je makkelijk looptraining opzetten voor mensen met overgewicht en als vechtsportvereniging is het makkelijk om weerbaarheidstraining op te zetten. Zoek het dus dichtbij en bedenk je waarom je dit gaat doen. Bijvoorbeeld om meer mensen van je sport te laten genieten, of om meer inkomsten te generen en zo een gezonde balans te houden. De eerste stap is dus bepalen waarom je dit zou willen doen en wat maatschappelijk ondernemen moet opleveren. Je leden zullen deze vraag namelijk ook stellen.

Tip 2: formeer een werkgroep

Om te voorkomen dat je als bestuurder alles zelf moet doen is het belangrijk om gelijk een goede werkgroep op te zetten. Vraag hiervoor niet de vrijwilligers die al veel doen, maar ga opzoek naar nieuwe vrijwilligers. Dit kun je doen door de ledenlijst te doorlopen en te kijken welke leden of ouders van jeugdleden werken in één van de volgende werkvelden: zorg-, welzijns-, onderwijs- en de re-integratiesector. Daarnaast is het handig om wat leden te vragen die een commerciële achtergrond hebben. Vraag mensen met een maatschappelijk beroep persoonlijk en vraag of zij meewillen denken over het vergroten van de maatschappelijke rol van de vereniging.

Tip 3: Ontwikkelen een visie

Maatschappelijk ondernemen kent vele vormen en mogelijkheden. Je kunt als club je gaan richten op speciale doelgroepen met beweegprogramma’s. Een mooi voorbeeld is Budovereniging Unity99 die hun sport inzetten om kinderen met agressie en weerbaarheidsproblemen te helpen. Zij doen dit samen met de jeugdzorg. Een ander mooi voorbeeld is voetbalvereniging XerxesDZB zij organiseren sport en vrijwilligerswerk voor mensen met een psychische aandoening. Zij doen dit samen met een zorgorganisatie en hierdoor vinden zij nieuwe leden en nieuwe vrijwilligers. Brainstorm met het bestuur over de volgende vragen om een goede visie op te zetten:

• Welke mogelijkheden biedt onze sport?
• Op welke momenten kan onze accommodatie breder benut worden?
• Welke uitdagingen zien we bij onze eigen leden?

Vooral het laatste is een mooi vertrekpunt. Als je veel leden hebt die in de bijstand zitten dan kan de vereniging een mooie springplank voor hun zijn om weer actief te worden. Je kunt hun vrijwilligerswerk laten doen gecombineerd met sport. Als je dit programma opzet dan verhoog enorm de meerwaarde voor je eigen leden en het mooie is dat je dit ook gelijk toegankelijk kunt maken voor mensen uit de wijk. Je hoeft alleen nog een partner te vinden die de mensen doorverwijst, maar hier meer over in tip 6.

Tip 4: Onderbouw je keuze

Als je kiest voor een bepaalde maatschappelijke visie, bijvoorbeeld het buurthuis voor de hele wijk zijn, dan moet je deze visie wel onderbouwen. Belangrijk is om naar binnen te kijken en te bepalen wat ervoor nodig is om de visie te laten slagen. Belangrijke vragen zijn: wat willen de leden? heb je voldoende kader? op welke momenten is de accommodatie beschikbaar en voldoet de accommodatie voor alle doelgroepen. Nadat je naar binnen gekeken hebt is het belangrijk om naar buiten te kijken. Belangrijke vragen zijn: waar zit mijn doelgroep en hoe ziet die eruit? welke behoefte heeft de doelgroep en hoe ga je daarop inspelen? welke belemmeringen heeft de gekozen doelgroep en hoe neem je die weg? welke uitdagingen liggen er in jullie omgeving en hoe draag je daaraan bij? welke partijen zijn er in het gebied nog meer actief en richten zich op dezelfde doelgroep. De informatie uit het onderzoek levert je twee zaken op, namelijk: inzicht op welke acties je moet nemen intern om te zorgen dat je succes gaat hebben en inzicht welke doelgroepen het meest kansrijk is om mee te gaan starten.

Tip 5: Kies het meest haalbare project

Uit je visie en je onderzoek komen meestal een aantal mogelijke projecten die je kunt starten. Bijvoorbeeld: een samenwerking met de wijkorganisatie om een aanbod overdag te realiseren voor ouderen of een samenwerking met een huisarts en fysiotherapeut om mensen met overgewicht in beweging te brengen. Als je de projecten heb benoemd is het belangrijk dat je een goed onderbouwt businessmodel per project uitwerkt, hiervoor moet je de volgende vragen beantwoorden:

• Waarde van het product (welk probleem los je op);
• Doelgroep (op wie richt je je);
• Wat ga je doen om het probleem op te lossen;
• Wat heb je hiervoor nodig;
• Met wie ga je samenwerken;
• Hoe ge je jouw doelgroep bereiken;
• Hoe beheer je de relatie;
• Wat voor kosten ga je maken;
• Welke inkomsten verwacht je.

Door deze vragen te beantwoorden krijg je inzichtelijk wat je per project moet doen om te gaan starten. Begin eerst met het project dat het meest concreet is en wat haalbaar is. Vaak is dit ook het project waar de vrijwilligers het meeste energie van krijgen.

Tip 6: Nodig partners uit

De belangrijkste stap om maatschappelijk te gaan ondernemen is misschien wel het uitnodigen van de partners uit wijk. Ik weet nog goed dat ik een partnerbijeenkomst bij een vereniging organiseerde waar op die avond letterlijk alle projecten werden geboren. De partners liepen samen met de werkgroep een rondje over het complex en zagen letterlijk de mogelijkheden. Als vereniging doe je er dus goed aan om wijkpartners die een rol kunnen hebben binnen je projecten uit te nodigen. Doe dit samen met de gemeente, zij hebben vaak al contact met deze organisaties. Tijdens de partbijeenkomst is het zaak dat je als vereniging duidelijk vertelt welke kansen je ziet. Daarna is het goed om in kleine groepen uiteen te gaan en samen van gedachte te wisselen over wie je bent, wat je doet en wat je samen meer kan doen voor een bepaalde doelgroep.

“Timmer het programma niet dicht en neem voldoende tijd om elkaar echt te leren kennen.”  

Tip 7: Betrek je leden

Bestuurders vragen mij vaak waarom we niet eerst de leden betrekken. Het antwoordt hierop is heel simpel: omdat je eerst wil weten welke projecten haalbaar zijn en hiervoor moet je eerst met partners gesproken hebben. Na de partnerbijeenkomst organiseer je dus de ledenbijeenkomst. Een ledenbijeenkomst zorgt voor draagvlak en handjes bij de uitvoering. Presenteer tijdens de ledenavond de maatschappelijke visie van de club en de projecten en ga daarna in kleine groepen brainstormen. Laat leden zelf kiezen over welk project ze mee willen denken. Aan het einde van de bijeenkomst doe je er goed aan om als bestuur de ruimte te verlaten en de leden een advies te laten formeren voor het bestuur. Dit advies mogen ze daarna presenteren en hiermee verhoog je de betrokkenheid.

“Vraag leden op persoonlijke titel, als ieder projectgroep lid vier mensen uitnodigt dan heb je al snel 20 tot 30 leden bij elkaar.”  

Tip 8: Bereik je doelgroep

Na de partner- en ledenbijeenkomst heb je zicht op de meest haalbare projecten en kan je met één van de projecten echt aan de slag. De belangrijkste stap bij het uitwerken van de projecten is het zorgen voor goede reclamemiddelen. Het bereiken van je doelgroep gaat vaak via partners en je zult dus communicatiemiddelen op moeten zetten voor medewerkers van de partners waarmee je samenwerkt en voor de doelgroep zelf. Om dit soepel te laten verlopen is het raadzaam om op een a4tje de volgende punten te benoemen: doelgroep, doelstelling, middelen en planning.

Tip 9: Communiceer je succes

Er gebeurt van alles op jouw club en waarschijnlijk kom je iedere week tijd te kort. Communiceren over bepaalde projecten schiet er daarom vaak bij in. Betrek daarom actief vrijwilligers die verantwoordelijk zijn voor de communicatie en zorg dat zij regelmatig laten zien wat jullie aan het doen zijn. Vier bijvoorbeeld een tiende deelnemer of breng persoonlijke verhalen van deelnemers in kaart en communiceer deze. Dit zorgt ervoor dat je leden betrokken raken bij het project en dat zij ook zien hoe belangrijk dit is voor de club. Daarnaast zorgt dit extern voor goodwill bij partners, politiek en ook mogelijke nieuwe sponsoren.

“Lees via deze link het eerder artikel over contentmarketing en storytelling om meer handvatten rondom je communicatiestrategie te krijgen.”

Tip 10: Leer van andere en laat je inspireren

Er zijn veel mooie initiatieven in het land waar je van kunt leren. Door bij andere verenigingen te kijken kun je veel nieuwe ideeën opdoen, maar misschien nog belangrijker door andere bestuurders te spreken kom je er ook achter wat niet werkt.

Tot slot

Het besturen van een vereniging kost veel tijd en ik besef me dat dit onderwerp vaak niet bovenaan de agenda staat. Maar besef je dat er echt grote kansen voor jouw club liggen om een nieuw speelveld aan te boren. Het moeilijkste is vaak de eerste stap nemen en hier kunnen wij je bij helpen. Wil jij vrijblijvend van gedachte wisselen over de kansen voor club neem dan gerust concact met ons op via 06-48368200 of stuur ons een mail via info@rijnhoutsportconsultancy.nl

Als verenigingsadviseur hebben wij de afgelopen jaren de meest uiteenlopende sportvereniging begeleid binnen het opzetten en uitvoeren van een maatschappelijke visie. Werk jij voor een gemeente of sportservice organisatie en wil je verenigingen inspireren dan kunnen wij je helpen met onze trajecten.

Neem vrijblijvend contact op